ระบบการสื่อสารและคุณสมบัติ 3 ประการ

ส่วนประกอบของระบบการสื่อสารข้อมูล

ระบบการสื่อสารข้อมูล คือ กระบวนการถ่ายโอนข้อมูล/สารสนเทศจากแหล่งกำเนิดข่าวสารผ่านสื่อกลาง เพื่อส่งไปยังจุดหมายปลายทางที่ต้องการ แต่ทั้งนี้ การสื่อสารข้อมูลจะสัมฤทธิ์ผลและมีความสมบูรณ์ก็ต่อเมื่อครบส่วนประกอบของระบบการสื่อสารข้อมูล โดยประกอบด้วย

1.         ข่าวสาร (Message)

2.         ผู้ส่ง/แหล่งกำเนิดข่าวสาร (SenderSource)

3.         ผู้รับ/จุดหมายปลายทาง (Receiver/Destination)

4.         สื่อกลางส่งข้อมูล (Transmission Medium)

5.         โปรโตคอล (Protocol)

ข่าวสาร (Message)

            ข่าวสารในที่นี้ คือ ข้อมูลหรือสาระสนเทศต่างๆ ที่อาจเป็นข้อความ ตัวเลข รูปภาพ เสียง และวีดีโอ ข่าวสารที่ส่งไปจะต้องได้รับเข้ารหัส (Encoding) เพื่อส่งผ่านสื่อกลาง ครั้นเมื่อปลายทางได้รับข้อมูล ก็จะทำการถอดรหัส (Decoding) ให้กลับมาเป็นข้อมูลดั้งเดิมเช่นเดียวกับที่จะส่งมา อย่างไรก็ตาม ระหว่างที่ลำเลียงข่าวสารผ่านสื่อกลาง อาจมีสัญญาณรบกวนปะปนมากับข่าวสารได้

ผู้ส่ง (Sender/Source)

            ผู้ส่งหรือแหล่งกำเนิดข่าวสาร คือ อุปกรณ์ที่ใช้สำหรับส่งขาวสาร ซึ่งอาจเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ เวิร์กสเตชั่น โทรศัพท์ กล้องวีดีโอ เป็นต้น

ผู้รับ (Receiver/Destination)

            ผู้รับหรือจุดหมายปลายทาง คือ อุปกรณ์ที่ใช้สำหรับรับข่าวสาร ซึ่งอาจเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ เวิร์กสเตชั่น โทรศัพท์ กล้องวีดีโอ เป็นต้น

สื่อกลางข้อมูล (Transmission Medium)

            สื่อกลางส่งข้อมูลในที่นี่ คือ เส้นทางเชิงกายภาพที่ใช้สำหรับการลำเลียงข่าวสารจากผู้ส่งไปยังผู้รับ ตัวอย่างสื่อกลางส่งข้อมูล เช่น สายโคแอกเชียล สายคู่บิดเกลียว สายไฟเบอร์ออปติก และคลื่นวิทยุ เป็นต้น

โปรโตคอล (Protocol)

            โปรโตคอล คือ กลุ่มของกฎเกณฑ์และข้อปฏิบัติต่างๆที่กำหนดขึ้นมา เพื่อนำมาใช้เป็นข้อตกลงร่วมกันระหว่างผู้ส่งและผู้รับเพื่อทำให้การสื่อสารบรรลุผล ถึงแม้อุปกรณ์ทั้งสองฝั่งจะเชื่อมต่อถึงกันได้ก็ตาม หากปราศจากโปรโตคอล ก็จะไม่สามารถสื่อสารกันได้อย่างเข้าใจ ส่งผลให้การสื่อสารล้มเหลวในที่สุด ตัวอย่างเช่น คนหนึ่งพูดภาษาฝรั่งเศส อีกคนหนึ่งพูดภาษาญี่ปุ่น ทำให้สื่อสารพูดคุยกันไม่รู้เรื่อง

คุณสมบัติพื้นฐาน 3 ประการของการสื่อสารข้อมูล (Three Funfamental Characteristics of Data Communication)

                       

เมื่อการสื่อสารข้อมูลได้เกิดขึ้นอุปกรณ์การสื่อสารจะต้องถือเป็นส่วนหนึ่งของระบบการสื่อสาร ด้วยการรวมส่วนของฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์เข้าไว้ด้วยกัน เพื่อให้สามารถสื่อสารกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ผลการดำเนินงานจะขึ้นอยู่กับคุณสมบัติพื้นฐาน 3 ประการ คือ

1.         การส่งมอบ (Delivery) ระบบจะต้องสามารถส่งมอบข้อมูลไปยังจุดมุ่งหมายปลายทางได้อย่างถูกต้อง ข้อมูลที่ส่งไปจะต้องไปยังอุปกรณ์ตามจุดมุ่งหมายที่ต้องการ

2.         ความถูกต้องแน่นอน (Accuracy) ระบบสื่อสารจะต้องส่งมอบข้อมูลได้อย่างเที่ยงตรง สำหรับระบบการสื่อสารที่ดี ควรมีการส่งสัญญาณเตือนไปยังผู้ส่ง/ผู้รับให้รับทราบ กรณีที่การส่งข้อมูลในขณะนั้นล้มเหลวหรือข้อมูลสูญหาย

3.         ระยะเวลา (Timeliness) ระบบจะต้องส่งมอบข้อมูลไปยังปลายทางภายในระยะเวลาที่เหมาะสม โดย คำว่าระยะเวลาที่เหมาะสมนั้นหมายถึง ทันต่อเหตุการณ์ในการนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ ทั้งนี้ในแต่ละระบบจะตอบสนองเวลาที่เหมาะสมแตกต่างกันไป ตัวอย่างเช่น ระบบเรียลไทม์ (Real-Time Transmission) เป็นระบบที่ตอบสนองแบบทันทีทันใด จึงจำเป็นต้องใช้สายสื่อสารและอุปกรณ์รับส่งข้อมูลความเร็วสูง ในขณะที่การรับส่งอีเมล์ ระยะเวลาฉับพลันนั้นไม่ใช่สิ่งสำคัญ