ส่วนประกอบของระบบการสื่อสารข้อมูล
ระบบการสื่อสารข้อมูล
คือ กระบวนการถ่ายโอนข้อมูล/สารสนเทศจากแหล่งกำเนิดข่าวสารผ่านสื่อกลาง
เพื่อส่งไปยังจุดหมายปลายทางที่ต้องการ แต่ทั้งนี้ การสื่อสารข้อมูลจะสัมฤทธิ์ผลและมีความสมบูรณ์ก็ต่อเมื่อครบส่วนประกอบของระบบการสื่อสารข้อมูล
โดยประกอบด้วย
1. ข่าวสาร (Message)
2. ผู้ส่ง/แหล่งกำเนิดข่าวสาร
(SenderSource)
3. ผู้รับ/จุดหมายปลายทาง (Receiver/Destination)
4. สื่อกลางส่งข้อมูล (Transmission
Medium)
5. โปรโตคอล (Protocol)
ข่าวสาร
(Message)
ข่าวสารในที่นี้
คือ ข้อมูลหรือสาระสนเทศต่างๆ ที่อาจเป็นข้อความ ตัวเลข รูปภาพ เสียง และวีดีโอ
ข่าวสารที่ส่งไปจะต้องได้รับเข้ารหัส (Encoding) เพื่อส่งผ่านสื่อกลาง
ครั้นเมื่อปลายทางได้รับข้อมูล ก็จะทำการถอดรหัส (Decoding) ให้กลับมาเป็นข้อมูลดั้งเดิมเช่นเดียวกับที่จะส่งมา
อย่างไรก็ตาม ระหว่างที่ลำเลียงข่าวสารผ่านสื่อกลาง อาจมีสัญญาณรบกวนปะปนมากับข่าวสารได้
ผู้ส่ง
(Sender/Source)
ผู้ส่งหรือแหล่งกำเนิดข่าวสาร
คือ อุปกรณ์ที่ใช้สำหรับส่งขาวสาร ซึ่งอาจเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ เวิร์กสเตชั่น
โทรศัพท์ กล้องวีดีโอ เป็นต้น
ผู้รับ
(Receiver/Destination)
ผู้รับหรือจุดหมายปลายทาง
คือ อุปกรณ์ที่ใช้สำหรับรับข่าวสาร ซึ่งอาจเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ เวิร์กสเตชั่น
โทรศัพท์ กล้องวีดีโอ เป็นต้น
สื่อกลางข้อมูล
(Transmission Medium)
สื่อกลางส่งข้อมูลในที่นี่
คือ เส้นทางเชิงกายภาพที่ใช้สำหรับการลำเลียงข่าวสารจากผู้ส่งไปยังผู้รับ
ตัวอย่างสื่อกลางส่งข้อมูล เช่น สายโคแอกเชียล สายคู่บิดเกลียว สายไฟเบอร์ออปติก
และคลื่นวิทยุ เป็นต้น
โปรโตคอล
(Protocol)
โปรโตคอล
คือ กลุ่มของกฎเกณฑ์และข้อปฏิบัติต่างๆที่กำหนดขึ้นมา เพื่อนำมาใช้เป็นข้อตกลงร่วมกันระหว่างผู้ส่งและผู้รับเพื่อทำให้การสื่อสารบรรลุผล
ถึงแม้อุปกรณ์ทั้งสองฝั่งจะเชื่อมต่อถึงกันได้ก็ตาม หากปราศจากโปรโตคอล
ก็จะไม่สามารถสื่อสารกันได้อย่างเข้าใจ ส่งผลให้การสื่อสารล้มเหลวในที่สุด
ตัวอย่างเช่น คนหนึ่งพูดภาษาฝรั่งเศส อีกคนหนึ่งพูดภาษาญี่ปุ่น
ทำให้สื่อสารพูดคุยกันไม่รู้เรื่อง
คุณสมบัติพื้นฐาน
3 ประการของการสื่อสารข้อมูล (Three Funfamental Characteristics
of Data Communication)
เมื่อการสื่อสารข้อมูลได้เกิดขึ้นอุปกรณ์การสื่อสารจะต้องถือเป็นส่วนหนึ่งของระบบการสื่อสาร
ด้วยการรวมส่วนของฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์เข้าไว้ด้วยกัน
เพื่อให้สามารถสื่อสารกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ทั้งนี้ผลการดำเนินงานจะขึ้นอยู่กับคุณสมบัติพื้นฐาน 3 ประการ คือ
1. การส่งมอบ (Delivery)
ระบบจะต้องสามารถส่งมอบข้อมูลไปยังจุดมุ่งหมายปลายทางได้อย่างถูกต้อง
ข้อมูลที่ส่งไปจะต้องไปยังอุปกรณ์ตามจุดมุ่งหมายที่ต้องการ
2. ความถูกต้องแน่นอน (Accuracy)
ระบบสื่อสารจะต้องส่งมอบข้อมูลได้อย่างเที่ยงตรง สำหรับระบบการสื่อสารที่ดี
ควรมีการส่งสัญญาณเตือนไปยังผู้ส่ง/ผู้รับให้รับทราบ
กรณีที่การส่งข้อมูลในขณะนั้นล้มเหลวหรือข้อมูลสูญหาย
3. ระยะเวลา (Timeliness)
ระบบจะต้องส่งมอบข้อมูลไปยังปลายทางภายในระยะเวลาที่เหมาะสม โดย
คำว่าระยะเวลาที่เหมาะสมนั้นหมายถึง ทันต่อเหตุการณ์ในการนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์
ทั้งนี้ในแต่ละระบบจะตอบสนองเวลาที่เหมาะสมแตกต่างกันไป ตัวอย่างเช่น
ระบบเรียลไทม์ (Real-Time Transmission) เป็นระบบที่ตอบสนองแบบทันทีทันใด
จึงจำเป็นต้องใช้สายสื่อสารและอุปกรณ์รับส่งข้อมูลความเร็วสูง
ในขณะที่การรับส่งอีเมล์ ระยะเวลาฉับพลันนั้นไม่ใช่สิ่งสำคัญ